Geschiedenis Amerikaanse Aluminium Caravan
De Vliegtuig Bouw Caravan – Aircaft Style Trailer – Silver Bullet Trailer
Wonderen van industrieel design worden ze genoemd: de geklinknagelde aluminium Amerikaanse caravans. Voor het eerst gesignaleerd in de jaren ‘ 30 van de vorige eeuw en met op het hoogtepunt in de jaren 1950 wel 200 verschillende fabrikanten. Het ontstaat rechtstreeks vanuit de vliegtuigindustrie waar William Hawley Bowlus voor het eerst in 1935 een gestroomlijnde aluminium caravan bouwde voor zijn bedrijf Bowlus Teller: De Bowlus Road Chief. Dezelfde Bowlus was eerder verantwoordelijk voor de bouw van het historische vliegtuig: “The Spirit of ‘ 76”. De aluminium caravan had een sterke sigaarvorm en een huid die geheel was opgetrokken uit lichtgewicht aluminium geklonken aan een buizen frame. De deur van deze caravan zat op de dissel. Met deze Road Chief caravan is de vliegtuig stijl aluminium caravan geboren. In Nederland worden verschillende benamingen gebruikt voor de vliegtuigbouw caravan.
Vaak worden merknamen verward met een product als bijvoorbeeld Luxaflex (jaloezieën). Als men het over de vliegtuigbouw caravan heeft dan komen de volgende namen vaak voor: Amerikaanse Caravan, Airstreamer, All You Need Is Love Caravan. In het buitenland wordt de caravan vaak aangeduid als Silver Bullet caravan of Buck Rogers Trailer. In de USA wordt ook veelvuldig de term 'Celebrity Trailer' gebruikt.
Terug naar Bowlus. Mede door de Grote Depressie raakte Bowlus in 1936 in financiële moeilijkheden en moest zijn faillissement aanvragen. Het was Wally Byam, van het toen in zelfbouw caravans handelende Airstream, die delen van de failliete boedel overnam en toen voor het eerst zelf aluminium caravans ging bouwen. De eerste aluminium Airstream was in feite een aangepaste Bowlus Road Chief. De eerste wijziging die Byam aanbracht was de verplaatsing van de deur. Airstream was een paar jaar daarvoor door Byam opgericht en maakte sterk op Europese modellen lijkende caravans zoals de ‘Airstream Torpedo’ en was vooral bekend van het aanbieden van kant-en-klare bouwtekeningen voor caravans. Byam ontwikkelde in 1939 het model Airstream Clipper en moest daarna noodgedwongen zijn bedrijf sluiten vanwege de 2e wereldoorlog.
In de oorlogsjaren was er een groot tekort aan aluminium – alles ging naar de oorlogsindustrie. De hele caravan industrie in de VS lag, zoals ook vele andere bedrijfstakken, in die tijd volledig stil. Wally Byam ging werken voor vliegtuigbouwer Curtis-Wright. De vooroorlogse Airstream Clipper werd hier verbeterd en gebouwd als Curtis Wright Clipper. In 1947 ontstond er een probleem over de provisie die Byam kreeg en stapte op. Byam bouwde eerst trailers onder zijn eigen naam en later weer onder de merknaam Airstream. In 1949 gaf Curtis Wright er de brui aan wat de RV’s betreft en richtte zich uitsluitend op de bouw van vliegtuigen. De voorraad en machines werden in een management buy out opgekocht door een drietal heren die onder de naam Silverstreak een nieuw bedrijf starten. Silverstreak heeft tot eind jaren 1974 aluminium vliegtuig stijl caravans geproduceerd. Zie hier ook de verklaring waarom het model Clipper bestaat in zowel Curtis-Wright, Airstream als Silverstreak uitvoeringen. Silverstreak op haar beurt viel in 1957 ook weer uiteen in twee bedrijven. Een van de partners is toen verder gegaan als Stream Line Trailers.
De merken Curtis Wright, Airstream, Silver Streak en Stream Line zijn dus in feite sterk aan elkaar verbonden.
Byam had een vooruitziende blik toen hij in 1951 een bijeenkomst organiseerde voor ‘caravanners’. Hij zette toertochten op voor levensgenieters met een avontuurlijke lifestyle en de nodige financiële middelen. Een marketing event ‘avant le lettre’. Het was het begin van de Wally Byam Caravan Club International. Ooit de grootste caravan club ter wereld met duizenden leden wereldwijd. In het begin toegankelijk voor iedereen – later werd het door de omvang gelimiteerd tot eigenaren van Airstreams. Er zijn legendarisch geworden ‘caravans’ georganiseerd naar alle uithoeken van de wereld. De Capetown to Cairo tocht is gedeeltelijk in een documentaire vastgelegd. Feitelijk is de oprichting van de WBCCI en het succes daarvan de reden dat Airstream de status van Industrieel Erfgoed en Iconisch Ontwerp heeft gekregen. In de hoogtijdagen was de club goed voor 75% van de omzet van de fabriek.
Goed voorbeeld doet volgen luidt een bekend spreekwoord. Naast Bowlus Teller, Silverstreak, Curtis Wright en uiteraard Airstream zijn er op het hoogtepunt wel 200 fabrikanten bezig geweest met de productie en verkoop van dit type caravans. De bekendste zijn Spartan, Boles Aero, Streamline, Avion en Fleetwood. Geen enkele fabrikant heeft het zelfstandig overleeft. Ze zijn allemaal overgenomen door bouwers van ‘gewone’ witte dozen caravans. Het bouwen van aluminium caravans geschiedt nog steeds handmatig en is daardoor prijstechnisch niet te vergelijken met de reguliere sandwichpaneelbouw. Echte enthousiastelingen hebben zich verenigd in een wereldwijd opererende club: Tin Can Tourists. De naam van deze club refereert uiteraard aan de aluminium huid van de meeste oldtimers.
In Nederland is Funtear in 2006 gestart met de kleinschalige handmatige productie van aluminium caravans. Eerst met het type Teardrop en later ook met full size trailers in Retro stijl. Alle caravans worden door FunTear op maat gemaakt op klantspecifieke wensen. In het jaar 2013 is de merknaam Bowlus Road Chief ook weer tot leven gewekt. Een enthousiaste Canadese ondernemer bouwt op maat de originele allereerste ‘aircraft style’ caravan weer in vol ornaat.
Funtear voegt in 2014 het klassieke lijnenspel middels feslrandjes weer toe aan de nieuwe FunTear Retro II. De FunTear modellijn is daarna nog verder uitgebreid met een glasfiber replica (Funtear Fiber) en een versie van cederhout (Funtear Woody).